Engin Erkiner: Göçmenlik de tıpkı sol gibi genel bir terimdir. Hangi göçmenlik diye sorulması gerekir. Göçmenin sadece milliyeti değil, hangi sosyal kesime ait olduğu da önemlidir. Bu açıdan bakıldığında Almanya’daki –öteki ülkeleri yakından bilmiyorum ama muhtemelen bu ülkelerde de aynı özellik söz konusudur- Kürt ve Türk göçmenler arasında belirgin farklılıklar olduğu görülür. Bu farklılık sadece Almanya açısından değil, Türkiye dışındaki bütün Kürt ve Türk göçmenler için önemlidir. Zira Türkiye dışındaki göçmenlerin –ister bulundukları ülkenin vatandaşı olsunlar ister olmasınlar- yaklaşık yüzde 60’ı Almanya’da yaşamaktadır.

Engin Erkiner: Yeşiller Partisi 1980 yılında kurulduğunda Almanya’da çevre sorunları kimse tarafından ciddiye alınmıyordu. SPD’nin önde gelen kişilerinden Helmut Schmidt, yeşiller için “çevreci manyaklar” derken, Hıristiyan Demokratlar sözünü etmenin gereğini bile duymuyorlardı. Komünist partisi gençlik örgütü SDAJ’ın o dönemden kalan tanınmış bir afişi vardır: “Herkes havadan söz ediyor, biz ise sınıf mücadelesinden…”

Havadan kastedilen, havanın temiz olmasından ve genel olarak çevrecilikten söz edilmesiydi.

Engin Erkiner: Birinci Diyarbakır, 12 Eylül darbesinden sonraki Diyarbakır Cezaevi’dir. Burada tutuklulara yapılanlara işkence denilemez, işkence sözcüğü hafif kalır. Yapılanlar ancak vahşet olarak adlandırılabilir.

Bu vahşet, cezaevi komutanı Esat Oktay Yıldıran’ın psikopatlığından kaynaklanan bir vahşet değildi. Cezaevinde ne yapılacağı saptanmış ve ardından da bu göreve uygun kişi olarak Yıldıran seçilmişti.